Ιαματικος Τουρισμος

Στη σημερινή εποχή, με τις νέες τάσεις περί ολιστικής ιατρικής, η παραδοσιακή λουτροθεραπεία έλαβε τη μορφή του Ιαματικού Τουρισμού και απευθύνεται όχι μόνο σε ασθενείς-τουρίστες αλλά και στους συνοδούς τους, καθώς και σε άτομα υγιή, που επιθυμούν να συνδυάσουν τις διακοπές τους με υπηρεσίες πρόληψης, διατήρησης ή βελτίωσης της υγείας τους μέσω προγραμμάτων ολικής αναζωογόνησης και χαλάρωσης σε σωματικό, πνευματικό και συναισθηματικό επίπεδο. Σε ένα ποικίλο και υγιεινό φυσικό περιβάλλον, αισθητικά ωραίο και ασφαλές, ο επισκέπτης φροντίζει για την προσωπική του υγεία, ενώ παράλληλα, διοχετεύει τον ελεύθερο χρόνο του σε άλλες υγιεινές συνήθειες και ευχάριστες δραστηριότητες.Είναι γνωστό ότι η χρήση των ιαματικών πηγών και η ευεργετική τους δράση για την ανθρώπινη υγεία ξεκινά ουσιαστικά από την αρχαία Ελλάδα και τους Ομηρικούς χρόνους. Κατά την παράδοση, ο Ηρόδοτος (484-410 π.Χ.) παρατήρησε για πρώτη φορά την ευεργετική επίδραση των νερών στον οργανισμό και περιέγραψε αρκετές ιαματικές πηγές, δίνοντας το έναυσμα και σε άλλους μελετητές αργότερα. Η λουτροθεραπεία, σύμφωνα με τη φιλοσοφία των αρχαίων Ελλήνων, κατείχε κεντρικό ρόλο όχι μόνο στην προσωπική ζωή του αρχαίου Έλληνα, ανεξάρτητα από την κοινωνική του θέση, αλλά και στην ίδια την κοινωνική ζωή της αρχαίας Ελλάδας, αφού οι πηγές τους χάριζαν τα θεϊκά δώρα της υγείας, της ευεξίας, της ομορφιάς και του σθένους. Σύμφωνα με μαρτυρίες του Πλούταρχου και του Παυσανία, τα Ασκληπιεία, που είχαν ιδρυθεί σε 100 περίπου περιοχές με ιαματικές πηγές, αποτελούσαν "ναούς υγείας", όπου συνέρεαν όσοι επιθυμούσαν να θεραπευτούν ή να ανακουφιστούν, κάνοντας θερμά ή ψυχρά λουτρά με την επίβλεψη ιερέων και γιατρών.Ωστόσο η υδροθεραπευτική τέχνη οφείλει την ανάπτυξη και διάδοσή της στον Ιπποκράτη (460-375 π.Χ.), πατέρα της Ιατρικής και της Υδροθεραπείας, χάρη στον οποίο δημιουργήθηκε ένας αυτόνομος κλάδος θεραπευτικής αγωγής, ηΙαματική Υδροθεραπεία, που εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο. Σημαντικά μνημεία (κτίσματα, έργα τέχνης κ.ά.), που φτάνουν μέχρι τις μέρες μας, από διάφορες ιστορικές περιόδους της Ελλάδας, αποτελούν μαρτυρίες ενός πολιτισμού που προάσπιζε την ανθρώπινη υγεία όχι μόνο μέσω της φροντίδας του σώματος αλλά πάνω από όλα φρόντιζε για την ψυχική και πνευματική ευφορία. Ο σύγχρονος Θερμαλισμός στην Ελλάδα, αρχίζει όταν, από την κυβέρνηση του Καποδίστρια, εκδηλώθηκε ενδιαφέρον για τις Ιαματικές Πηγές, ενώ επί βασιλείας του Όθωνα, το 1830, ιδρύθηκε το πρώτο ελληνικό υδροθεραπευτήριο στην Κύθνο, που έδωσε το έναυσμα για την ανάπτυξη πολλών λουτροπόλεων.1.     Η εσωτερική, η οποία περιλαμβάνει:o        Την ποσιθεραπεία, η οποία επιτυγχάνεται με την πόση ιαματικών νερών με συγκεκριμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά, ενώ σε αρκετά ιαματικά νερά αποδίδεται διουρητική δράση. Ενδείκνυται για τη θεραπεία παθήσεων ουροποιητικού, νεφρών και πεπτικού συστήματος, όπως η νεφρολιθίαση, χολολιθίαση, χρόνια χολοκυστίτιδα και δυσκινησία χοληφόρων, παθήσεων στομάχου και εντέρων, καθώς και παθήσεων ήπατος και χοληδόχου κύστης. Η εφαρμογή της έχει συνήθως διάρκεια 3-4 εβδομάδων με άμεσα ευεργετικά αποτελέσματα.o        Την εισπνοθεραπεία, η οποία γίνεται με εισπνοή των αερίων ή των σταγονιδίων των μεταλλικών νερών, με τη βοήθεια ειδικών συσκευών. Βασίζεται στη μετατροπή των ιαματικών νερών σε μορφή σταγονιδίων και στην εκμετάλλευση των αερίων τα οποία περιέχονται σε αυτά. Ενδείκνυται για την αντιμετώπιση παθήσεων του αναπνευστικού συστήματος, όπως βρογχικό άσθμα και χρόνια βρογχίτιδα.o        Τις πλύσεις (στοματικές, ρινικές, γυναικολογικές).2.     Η εξωτερική, η οποία περιλαμβάνει:o        Τη λουτροθεραπεία, η οποία πραγματοποιείται με την εμβάπτιση του σώματος σε ατομικό λουτήρα ή πισίνα με ιαματικό νερό. Ένας κύκλος θεραπείας διαρκεί συνήθως 2 εβδομάδες, με ένα λουτρό την ημέρα, μετά από ολοκληρωμένη πέψη και ακολούθως ανάπαυση των λουομένων για 30 περίπου λεπτά. Ενδείκνυται για τη θεραπεία δερματολογικών παθήσεων (έκζεμα, κνησμοί, ψωρίαση, νεανική ακμή, ιχθύαση, βλάβες βλεννογόνων και εγκαύματα), χρόνιων ρευματικών παθήσεων και αρθροπαθήσεων, για τη θεραπεία των οποίων χρησιμοποιούνται επίσης και η λασποθεραπεία και η κινησιοθεραπεία, παθήσεων του νευρικού συστήματος, καθώς και για τη θεραπεία γυναικολογικών παθήσεων, όπως κολπίτιδες και διαταραχές εμμήνου ρύσης.o        Τις καταιονήσεις (για ορισμένο χρόνο το σώμα δέχεται το θερμομεταλλικό νερό με υψηλή ή χαμηλή πίεση).o        Τις υδρομαλάξεις, οι οποίες γίνονται με εφαρμογή πίεσης στο ανθρώπινο σώμα, ενώ αυτό βρίσκεται μέσα στα ιαματικά νερά. Ενδείκνυνται σε περιπτώσεις μετατραυματικής θεραπείας, καταγμάτων και κακώσεων, αρθροπαθειών, οσφυαλγίας, ισχαιμίας, σπονδυλαρθρίτιδας και σπαστικών παραλύσεων.o        Την υδροκινησιοθεραπεία (συνδυασμός λουτροθεραπείας και κινησιοθεραπείας, ενώ το σώμα βρίσκεται στο νερό)o        Την πηλοθεραπεία ή λασποθεραπεία (εφαρμογή πηλού ή λάσπης, που έχει "ωριμάσει", σε πάσχοντα σημεία του σώματος, με εμβάπτιση του σώματος σε αυτόν ή ολική ή μερική επάλειψη), για τη θεραπεία παθήσεων του μυοσκελετικού συστήματος και δερματικών παθήσεων.Για τη θεραπεία νευρολογικών και ψυχιατρικών παθήσεων, όπως αϋπνία, άγχος και παραλύσεις, καθώς και για καρδιοαγγειακές παθήσεις, όπως φλεβίτιδα, ενδοαρτηρίτιδα και αγγειακές παθήσεις, η μέθοδος που χρησιμοποιείται είναι η λουτροθεραπεία αλλά και ο συνδυασμός διαφόρων άλλων μεθόδων.Γενικά, η έννοια του Θερμαλισμού περιλαμβάνει το σύνολο των δραστηριοτήτων του Ιαματικού Τουρισμού, μαζί με τις διευρυμένες δραστηριότητες αναψυχής και αναζωογόνησης, που μπορούν να έχουν και μη ασθενείς τουρίστες, που επισκέπτονται τις Ιαματικές Πηγές. Ακόμη, περιλαμβάνει την ενεργειακή αξιοποίηση των θερμομεταλλικών νερών, τη γενικότερη χρήση της γεωθερμικής ενέργειας και τη χρήση των μεταλλικών νερών. Από την άποψη του τουρισμού οι δύο έννοιες χρησιμοποιούνται αδιακρίτως.Ιαματικά ονομάζονται τα νερά των φυσικών ή ιαματικών πηγών, που πηγάζουν μέσα από πετρώματα και βράχους και βγαίνουν από τα έγκατα της γης. Ονομάζονται και μεταλλικά από τα διαλυμένα μεταλλικά συστατικά που περιέχουν στη σύστασή τους. Τα πιο συχνά περιεχόμενα υδατοδιαλυτά μεταλλικά στοιχεία των νερών αυτών είναι το νάτριο, το κάλιο, το ασβέστιο, το μαγνήσιο, το ράδιο, ο σίδηρος, το ιώδιο, το φώσφορο και το θείο. Επίσης περιέχονται και αέρια, όπως το διοξείδιο του άνθρακα, το υδρόθειο, το άζωτο, το οξυγόνο και το υδρογόνο, που δίνουν και τη χαρακτηριστική οσμή, που διακρίνει τα νερά της κάθε περιοχής. Ανάλογα δε με το βαθμό οξύτητας των νερών (όξινα, αλκαλικά ή ουδέτερα) χαρακτηρίζεται αντίστοιχα και η πηγή, ως θειούχος αλκαλική, χλωρονατριούχος, οξυπηγή, ραδιούχος κ.λπ. Ένα άλλο χαρακτηριστικό των ιαματικών νερών είναι η θερμοκρασία, που μπορεί να φτάσει μέχρι και τους 70 βαθμούς Κελσίου ή ακόμη περισσότερο.Οι θεραπευτικές ιδιότητες των ιαματικών νερών αποδίδονται στα μεταλλικά άλατα και στις μεταξύ τους ενώσεις, καθώς και σε ορισμένες κολλοειδείς ουσίες που εμπεριέχονται στη σύστασή τους και στη διάσπαση των αερίων. Άλλες έρευνες αποδίδουν τη θεραπευτική ιδιότητα των ιαματικών νερών στην ακτινοβολία (ραδιενέργεια), την οποία αντλούν από τα βάθη της γης. Σύμφωνα όμως με μια πιο σύγχρονη αντίληψη, η υδροθεραπεία περιέχει την έννοια μιας ερεθιστικής θεραπείας σε ορισμένα όργανα, όπως το ιώδιο στο θυρεοειδή αδένα και το θείο στους αρθρικούς χόνδρους.Σήμερα ο ρόλος των ιαματικών νερών επαναπροσδιορίζεται εκτός από την ιατρική και στην κοσμητολογία για την παρασκευή καλλυντικών και δερματολογικών προϊόντων, για την ενυδάτωση του δέρματος, την αντιμετώπιση της λιπαρότητας και της ακμής, της ατοπικής δερματίτιδας, των εκζεμάτων, της ψωρίασης, των εγκαυμάτων κ.λπ.